Van moeten naar willen. Van buffelen naar ontspanning. Wie wil dat niet? Wellicht herken je dat je vaak van alles moet. Krap in je tijd zit. Graag wil voldoen. Soms de lat wat te hoog legt of misschien ook soms ronduit ontevreden bent over hoe je de dingen doet. Er geen of onvoldoende voldoening uit kunt halen.
Deze blog gaat over ‘drivers’ oftewel beperkende normen en overtuigingen waardoor je niet ‘helemaal uit de verf’ komt. Soms kun je er net niet de vinger op leggen. Met deze blog krijg je handvatten om dat te onderzoeken voor jezelf.
Het nummer ‘Lef’ van Karin Bloemen en Cor Bakker gaat over hoe het verleden jouw heden nog kan bepalen. Beluister het hier een fragment.
Of lees de songtekst hieronder:
Hij was jong en slim
En had verstand van zaken
Oogste bijval op de beurs
En in de kroeg
Iedereen wist: ‘Deze jongen gaat het maken’
Het beste was voor hem niet goed genoeg
Maar steeds vaker werd hij bang en zwetend wakker
Het gebral van vrienden ging hem tegenstaan
Op een mooie lentedag nam ie opgewekt ontslag
Kocht een zeilboot om de wereld rond te gaan
Iedere dag heb je opnieuw de keus
Ren je door of gooi je rigoureus
Je bestaan overhoop
Weg de onzin
Het gejaag en het gedoe
Heb je het lef dan is het nooit te laat
Om te beseffen dat het zo niet gaat
Reik niet naar de hemel, maar haal hem naar je toe
Van haar ouders moest ze zeker gaan studeren
En toen ze arts was dacht ze ik word zangeres
Ze schreef haar eigen lied
Een grote hit dat werd het niet
Maar voor haar was het een ongekend succes
Iedere dag heb je opnieuw de keus
Ren je door of gooi je rigoureus
Je bestaan overhoop
Weg de onzin, het gejaag en het gedoe
Heb je het lef dan is het nooit te laat
Om te beseffen dat het zo niet gaat
Reik niet naar de hemel, maar haal hem naar je toe
In ons hoofd klinken de stemmen nog van vroeger
“Geef niet op”
“Je kunt het wel als je je best maar doet”
Dan maar doodsbang om te falen
Maar die top die zul je halen
Tot je niet meer weet waar je het zoeken moet
Iedere dag heb je opnieuw de keus
Ren je door of gooi je rigoureus
Je bestaan overhoop
Weg de onzin
Het gejaag en het gedoe
Heb je het lef dan is het nooit te laat
Om te beseffen dat het zo niet gaat
Reik niet naar de hemel, maar haal hem naar je toe
Waarom zou je altijd op je tenen lopen?
Dat houdt niemand vol
Geloof dat maar van mij
Bal je vuisten niet, maar hou je handen open
Kijk in plaats van steeds omhoog
Een keer opzij
Als je dit nummer ‘Lef’ van Karin Bloemen hebt beluisterd of de songtekst hebt gelezen:
- Wat is dan het eerste wat jou te binnen schiet?
- Wat herken je in haar woorden?
Van moeten naar willen
Wat mij betreft gaat dit nummer over ‘van moeten naar willen’ en jezelf afvragen of de stemmen, boodschappen en verwachtingen van anderen – vanuit je opvoeding thuis of op school – (nog) passen bij jou.
Als de ‘stemmen, boodschappen en verwachtingen van vroeger’ automatisch bepalen hoe jij je gedraagt of voelt kun je je afvragen hoe autonoom dat is. Met andere woorden; is het echt van jezelf? Is het jouw keuze? Is het jouw wil? Of doe je het zo omdat je het zo te horen hebt gekregen en is het meer een ‘automatisch moeten’ geworden? Dit worden ook wel ‘drivers’ genoemd.
Als kind krijgen en horen we allerlei boodschappen van onze ouders/verzorgers. Dit zijn uitspraken, verwachtingen en boodschappen – ‘drivers’ – die we allemaal wel herkennen en die ons in het gareel hebben kunnen houden en misschien nog wel houden. Past dat gareel bij jezelf? Autonomie gaat over vrije keuzes maken. Over willen in plaats van (automatisch) moeten.
Wat zijn drivers?
Drivers is een term uit de Transactionele Analyse. Taibi Kahler – Amerikaans klinisch psycholoog – observeerde in de jaren zeventig de inhoud, toon, houding en gezichtsuitdrukking van vele mensen en op basis daarvan rubriceerde hij vijf drivers:
- Wees perfect
- Doe je best
- Maak voort – schiet op
- Doe de ander een plezier
- Wees sterk
Drivers zijn eigenlijk een soort boodschappen die je van je ouders hebt gehoord en waarmee je als kind liefde en aandacht kreeg: ‘Ik mag er zijn als ik mijn best doe, et cetera …’ Drivergedrag is dat gedrag waar je ouders blij mee waren, waarmee je waardering en erkenning kreeg.
‘Drivers’ werken echter ook als een beperkende norm.
Een beperkende norm oftewel leefregel die je jezelf bewust of onbewust hebt opgelegd. Bijvoorbeeld ‘Ik moet de ander een plezier doen’. En als je dan een keer iemand niet een plezier hebt gedaan, dan kan je overtuiging zijn ‘Ik heb de ander geen plezier gedaan en dat is niet okay’ Sterker nog; ‘ik ben dan niet okay’. Vervolgens word je hier mistroostig van.
Heb je het lef, dan is het nooit te laat …
Karin Bloemen zingt ‘Heb je lef, dan is het nooit te laat…’. Het is nooit te laat om te beseffen dat je een keuze hebt. Wat is van mij? Wat is autonoom? Hoe doorbreek ik mijn ineffectieve kringetje?
Nynke de Geus – mededirecteur van de TA academie Nederland – zegt hierover het volgende:
‘Autonomie is een belangrijk fundament in het gedachtegoed van de Transactionele Analyse. Op momenten dat je autonoom gedrag vertoont, zijn je drivers niet aan het werk. De drivers heten dan werkstijlen en helpen je juist in het dagelijkse werk en leven, het zijn eigenlijk meer kwaliteiten. Als je onder druk komt te staan, dan gaat de werkstijl dwingend worden en jou besturen. Je stapt dan in je valkuil en je blijft rondlopen in hetzelfde kringetje.’
Kortom drivers zijn beperkend, dwingend en besturen jou.
Ze zorgen ervoor dat jij niet je eigen kwaliteiten in kan zetten. Zonde! Bovendien zorgen drivers ervoor dat je
- op je tenen loopt, wat energie vreet
- faalangstig kunt worden
- kan gaan piekeren
- zelfvertrouwen afneemt
- er niet achter kan komen waar jij nog meer toe in staat bent
- niet groeit en bloeit
Oefening om jouw drivers te achterhalen
- Welke van de vijf ‘drivers’ herken je het meeste?
- En wat doe – moet – jij dan?
- Waarin beperken ze jou of wat lukt je dan niet?
Voorbeeld: Persoonlijk herken ik heel goed de driver ‘doe je best’. Ik had altijd in mijn hoofd; doe ik wel genoeg mijn best en dat resulteerde in heel hard werken en nog harder gaan werken. Het was nooit goed genoeg. Er waren geen momenten van genieten of voldoening ervaren. Het putte me uit.
Het beperkte dus mijn energie. Energie om in andere zaken te stoppen waar ik voldoening uit zou kunnen halen. Het beperkte me steeds meer in mijn creativiteit en out of the box denken. Het beklemde mij.
Als je de vragen hebt beantwoord:
- Wat zou jou meer vrijheid en ruimte geven?
- Hoe kun je dat bereiken?
- Wat gaat het je opleveren?
Voorbeeld: Wat mij persoonlijk hielp is om mijn driver om te zetten in ‘ik span me in en wil er het beste van maken’. Dit gaf mij veel meer ruimte. Meer willen en minder moeten en veel meer mildheid naar mezelf en daarmee ook naar anderen. De lat legde ik niet meer zo hoog.
Bij alles wat ik deed was ik er heel bewust mee bezig; doe ik dit nu voor mezelf of voor de ander? En hield mezelf steeds voor ‘What’s in it for me?’
Het leverde me veel meer rust op. Minder spanning. Buffelen werd dingen doen waar ik voldoening uit kon halen en daar ook van kon genieten. Genieten….dat is voornamelijk wat ik eruit heb gehaald. Genieten van de weg ernaartoe alsook van het resultaat zelf.
Heb je het lef dan is het nooit te laat!
Wil je meer lezen over drivers en de Transactionele Analyse? Dan is het boek ‘Dit ben ik’ van Lieuwe Koopmans een aanrader.
Wil je werken aan jouw drivers danwel beknellende normen en overtuigingen, volg dan het online of live programma en/of bestel het werkboek ‘Mijn persoonlijk leiderschap – GROEI|SNOEI|BLOEI®’.
Yolanda is mede eigenaar, auteur en coach van GROEI|SNOEI|BLOEI®. Nog meer van en over Yolanda lees je hier en op www.vandongenenco.nl